STARTUP EKOSİSTEMİ VE TÜRK AİLE YAPISI

Her ekosistemde olduğu gibi StartUp Ekosisteminde de asıl oyuncular, yardımcı oyuncular ve destekleyiciler, tamamlayıcılar var.

Kimi zaman doğruyu yapıp, kimi zaman yapması gerekenden azını yapıp, kimi zaman yaptığını sanıp hiçbir şey yapmayıp akışta olan insanlar.

Ben Türk Aile yapısı ile bu ekosistemin benzer yönlerine odaklandım bu kez.

Tespitlerim aşağıdadır.

EBEVEYN VE VENTURE CAPİTAL

Venture Capital (Risk Sermaye Kuruluşları) / Business Angels (Melek Yatırımcılar) ‘a “Anne-Baba kısaca EBEVEYN” diyebiliriz.

Şu sıralar Türkiye’de durum nasıl Ebeveynlerimiz cephesinde?

Parayı verelim; çocuk iyi yerlerde okusun, yetişsin kafası yaygındır bu ebeveynlerde.

Sonrası çocuğun, okulun, öğretmenlerin işi.

Ara sıra veli toplantısına katılalım, sonrasında evde toplanalım Notlara (KPI da diyebiliriz) bakalım gidişatı konuşalım. Rahatlayalım. Oldu.

AMCA-DAYI-HALA-TEYZE VE MEŞHUR MENTORLAR

Öncesinde bir kaç milyon/ on milyon dolar yatırım almış veya bir kaç exit yapmış / yaptırmış “Bizim mahallenin” “MEŞHUR GİRİŞİMCİ MENTORLAR”ını ise Amca/Dayı/Hala/Teyzelere benzetebiliriz.

Ara sıra görünürler; yeğenleri (startuplar) için efsanedirler. Zaman zaman “imamın dediğini yap; yaptığını yapma” tarzında öğüt de verebilirler… bazılarını kendileri de yapamamıştır ama öğüt yerini bulsun diye kelam ederler

Yeğenler (Startuplar) üzerinde çok etkilidirler;
Amca, Dayı, Hala Teyze de çok değerlidir lakin başarılar ülke genelinde değil dünya standartlarında değerlendirildiğinde acaba durum nicedir?

ÖZEL OKULLAR – GİRİŞİMCİLİK MERKEZLERİ

Gençlerin evinde olmadığı kadar Lüks mobilyalarla donatılmış, Türk gencinin geleneksel içeceği olan Americano Kahve kokularının buram buram tüttüğü, sonradan kültürümüze girmiş çayın da yanında sunulduğu, Co-Working space leri ile meşhur girişimcilik merkezleridir bunlar.

Burada takılan çoğu genç evde yatak niyetine ikinci el kanepede uyurken burada evindeki tüm oda takımının değerinde yatak gibi koltuklarda takılmanın derin mutluluğunu yaşar. Ama iyi tarafı şu. Böyle bir ortamı kendileri için sürekli kılmak ve arkadaşlarıyla kendilerini karşılaştırmak adına çalışmaya ve üretmeye devam ederler.

“Açılmamış kanatların büyüklüğü bilinmez” sloganlarıyla güvercin çocukların kendini adeta kartal zannetmesine sebep olan Özel okulların çoğunda olduğu gibi bu Co-Working spacelerde, bu muhteşem merkezlerde de böyle büyülü bir aura yaratılır. Zannedersin ki buradan sonraki durak 1 Trilyon dolarlık (2018 Değerlemesi) Apple ı kurmak. Bu arada gerçek kartallar da bir süre sonra bu oyundan sıkılıp kaçacak dağ, dere tepe arar kendilerine.

ÖĞRENCİ-STARTUP

Ebeveynler (VC / BA) para verir başarı ister; amca, hala, dayı, teyze (meşhur mentor) gazı verir, uçmanı görmek ister; e okul (girişimcilik merkezi) çok güzeldir…. de bir şeyler hep eksiktir veya ters gider. Öğrencinin de bunu anlaması biraz zaman alır. Kendini kartal sanan öğrenci güvercin olduğunu görür ekosistemde… de… kimseye diyemez. “Heee… ben kartal olucam büyüyünce” demeye başlar. Ne yapsın? Okul Kartallar okulu. Bu imkanlardan vaz mı geçsin? Doğan görünümlü şahin, güvercin görünümlü kartalmış gibi davranmaya devam eder. Sonra alkole bular kendini. Ya da sohbete muhabbete. Akşam unut veya gaza gel. Sabaha Allah kerim. Belki bütün kartallar veya doğanlar; (takdiri ilahi) ölür; biz güvercinler/ serçeler kartal/ şahin yerine geçer.. Koyun’un olmadığı yerde keçiye Abdurrahman Çelebi deme deyimi buna benzer olsa gerek.

Girişimci girişen midir? Girişilen midir anlamadan bir tünelde yolculuğa başlamıştır. Aqua Parktaki tüneller misali.

ÖĞRETMEN- MENTOR

Bir de Ana Okulu / İlkokul öğretmenleri vardır bu çocukların (startupların). Debelenip dururlar, çocuktan bir numara olsun diye. Bunlar da profesyonel mentorlardır. Bir dernek çatısı altında, TÜBİTAK mentor havuzunda vb yerlerde kümelenmişlerdir.

Ama ne Halaya yaranırlar ne dayıya. Dilimize girmiş deyimle Ne İsaya yaranırlar; ne Musaya.. Amcalar, Dayılar, Halalar Teyzeler (Meşhur Mentorlar) o kadar etkilidir ki ebeveynler (VC ve BA) üzerinde, ver yansın ederler öğretmenlere (mentorlara). Sanki kendileri Aynştayndır (Einstein)..sanki bir “unicorn” ları vardır bu memlekette (Unicorn= 1 milyar doların üzerinde yatırım alan şirket. Türkiye de henüz çıkmadı)

Yahu tamam dayılar, halalar, teyzeler; amcalar; siz de çok çok ve çok değerlisiniz lakin,

Dayısız, halasız, anasız babasız adam olan çocuk görülür de öğretmensiz adam olan çocuk pek görülmez.

Diyeceğim odur ki dostlar, bu eko sistemde Yaşamak için Ana Babaya- Motive Olmak için Amca, Dayı, Hala Teyzeye, yoldan çıkmamak, yola devam etmek için Öğretmene, hepsini bir yerde buluşturmak için sanal veya gerçek Girişimcilik merkezlerine ihtiyaç var.